نویسنده، رضا نقی زاده کاشانی، مدیر پروژه توسعه خوشه پوشاک مشهد

در دنیای امروز اتحادیه ها، انجمن ها و تشکل های بخش خصوصی با اتخاذ رویکردهای جدید و فاصله گرفتن از مسئولیت های سنتی خود نقش بسیار پررنگ تری در توسعه کسب و کارهای اعضای خود ایفا میکنند. جمع آوری اطلاعات کلی فعالین یک حوزه خاص، ارزیابی و صدور مجوز و یا سایر نقش هایی که درگذشته عمدتا توسط سازمان های دولتی و مراکز نظارتی برای این اتحادیه ها و تشکل ها تعریف شده است، پاسخگوی مسائل امروزه این کسب و کارها نیست و لازم است یک بازنگری جدی در نقش ها و مسئولیت ها صورت پذیرد. 

اتحادیه‌ها و انجمن‌های تخصصی در کنار حمایت‌های دولتی نقش بسیار مهمی در توسعه خوشه‌های مد و پوشاک ایتالیا ایفا کرده‌اند. این نهادها با ایجاد شبکه‌های قوی، تسهیل صادرات، ارتقای نوآوری و ارائه خدمات مشاوره و آموزشی به طراحان و شرکت‌ها، به موفقیت و رقابت‌پذیری بین‌المللی این صنعت کمک کرده‌اند. از طریق همکاری نزدیک با دولت و شرکت‌های محلی، آن‌ها زمینه‌ای را فراهم کرده‌اند که صنعت مد و پوشاک ایتالیا بتواند در سطح جهانی بدرخشد و به عنوان یکی از پیشروهای صنعت مد باقی بماند.

اتحادیه‌های مد و پوشاک ایتالیا
اتحادیه صنایع پوشاک ایتالیا (Sistemamoda Italia) یکی از بزرگ‌ترین اتحادیه‌های این صنعت است که از هزاران شرکت کوچک و بزرگ در سراسر کشور حمایت می‌کند. این اتحادیه نقش کلیدی در هماهنگی بین دولت و کسب‌وکارها دارد و از طریق لابی‌گری، سیاست‌های حمایتی برای شرکت‌های عضو خود ایجاد می‌کند. اتحادیه با نظارت بر سیاست‌های دولتی و ارائه پیشنهادها به مقامات، به تسهیل اجرای قوانین و مقررات مناسب برای صنایع پوشاک کمک می‌کند. همچنین اتحادیه‌ها نقش مهمی در برقراری ارتباطات بین‌المللی و افزایش صادرات از طریق نمایشگاه‌ها و همکاری‌های تجاری ایفا می‌کنند. به‌واسطه تلاش‌های اتحادیه، بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط توانسته‌اند از تسهیلات مالی، حمایت‌های صادراتی و برنامه‌های آموزشی بهره‌مند شوند که به توسعه آن‌ها در بازارهای داخلی و خارجی کمک کرده است.
همچنین این اتحادیه برنامه‌های گسترده‌ای را برای حمایت از نوآوری و پایداری در صنعت پوشاک اجرا کرده است. به‌عنوان مثال، در سال‌های اخیر برنامه‌ای به نام "Green Fashion Initiative" را راه‌اندازی کرد که بر استفاده از مواد بازیافتی و فناوری‌های دوستدار محیط‌ زیست در تولید پوشاک تمرکز دارد. این اقدام موجب شد شرکت‌های عضو این اتحادیه توانایی خود را در تولید محصولات پایدار و جذاب برای مصرف‌کنندگان جهانی بهبود بخشند. این برنامه موجب افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌های ایتالیایی در بازارهای جهانی شد، زیرا بسیاری از مصرف‌کنندگان به سمت خرید محصولات پایدار و سازگار با محیط زیست تمایل پیدا کرده‌اند. همچنین، برندهایی مانند گوچی و پرادا به استفاده از مواد دوستدار محیط زیست در کلکسیون‌های جدید خود پرداختند.

Camera Nazionale della Moda Italiana
 Camera Nazionale della Moda Italiana  یکی از مهم‌ترین نهادهای تخصصی در حوزه مد ایتالیا است که با همکاری دولت و بخش خصوصی، به توسعه صنعت مد این کشور کمک می‌کند. این نهاد از طراحان نوپا تا برندهای معتبر حمایت می‌کند و نقش عمده‌ای در سازمان‌دهی رویدادهایی مانند هفته مد میلان ایفا می‌کند.  این انجمن تخصصی به ارتقای برندهای ایتالیایی در سطح جهانی کمک می‌کند. آن‌ها از طریق برگزاری نمایشگاه‌ها، هفته‌های مد، و رویدادهای بین‌المللی، برندهای داخلی را به بازارهای جهانی معرفی می‌کنند. همچنین Camera Nazionale با ایجاد برنامه‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی، به تربیت طراحان جدید و ارتقاء سطح دانش فنی در صنعت مد ایتالیا کمک کرده است. نقش Camera Nazionale در برگزاری رویدادهای مهم مانند هفته مد میلان باعث شده است که برندهای نوپا و شرکت‌های کوچک بتوانند در کنار برندهای بزرگی مانند پرادا، ورساچه و گوچی به نمایش درآیند و به بازارهای جدید دسترسی پیدا کنند. این رویدادها نه تنها به ترویج برندهای ایتالیایی کمک کرده بلکه باعث افزایش درآمدها و رقابت‌پذیری در سطح جهانی شده است.
یک از اقدامات انجام شده توسط این انجمن در همکاری با دولت ایتالیا و برندهای بزرگ، "Fashion Tech Accelerator" را راه‌اندازی کرد. این پروژه با هدف تسریع نوآوری در صنعت مد و پوشاک از طریق فناوری‌های پیشرفته، مانند استفاده از هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ و فناوری‌های واقعیت افزوده برای بهبود تجربه مشتریان و طراحی محصول انجام شد. این پروژه به شرکت‌های نوپا و کوچک این امکان را داد تا به تکنولوژی‌های جدید دسترسی پیدا کنند و رقابت‌پذیری خود را در بازارهای دیجیتال جهانی افزایش دهند. از جمله موفقیت‌های این پروژه می‌توان به استفاده از فناوری AR  توسط برندهایی مانند فندی برای ارائه تجربه مجازی به مشتریان اشاره کرد.

انجمن‌های تخصصی منطقه‌ ای ایتالیایی
در سطح محلی، انجمن‌های تخصصی مانند Confindustria Moda  در توسکانی و میلان به توسعه صنایع محلی مد و پوشاک کمک کرده‌اند. این انجمن‌ها با تمرکز بر نیازهای منطقه‌ای، خدمات مشاوره، تأمین مالی و آموزش تخصصی برای اعضای خود فراهم می‌کنند. این انجمن‌ها با شناسایی فرصت‌های محلی و بین‌المللی برای شرکت‌های عضو خود، به افزایش همکاری‌ها و صادرات کمک می‌کنند. همچنین، آن‌ها نقش مهمی در اتصال شرکت‌های کوچک با طراحان و تولیدکنندگان بزرگ‌تر دارند و از طریق شبکه‌سازی، به تقویت زنجیره تأمین داخلی کمک می‌کنند. این انجمن‌ها با تقویت شبکه‌های تولیدی و افزایش همکاری میان شرکت‌های مختلف، توانسته‌اند به بهبود کیفیت و افزایش ظرفیت تولید کمک کنند. برای مثال، در منطقه توسکانی، Confindustria Moda  از طریق ترویج همکاری میان تولیدکنندگان پارچه و طراحان مد، به ارتقاء کیفیت و نوآوری در محصولات کمک کرده است.
  Confindustria Moda در توسکانی پروژه‌ای به نام "Artigiano 4.0" را اجرا کرد که تمرکز آن بر دیجیتالی‌سازی و اتوماسیون فرآیندهای تولید برای شرکت‌های کوچک و متوسط در خوشه مد و پوشاک این منطقه بود. این پروژه از طریق آموزش مهارت‌های دیجیتال به کارگران و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های تولیدی پیشرفته مانند چاپ سه‌بعدی و رباتیک صنعتی، شرکت‌ها را برای ورود به نسل جدید تولیدات آماده کرد.  این برنامه به شرکت‌های کوچک‌تر در توسکانی کمک کرد تا با کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، رقابت‌پذیری خود را افزایش دهند. نتیجه این بود که تولیدات این شرکت‌ها به صورت مؤثرتری به بازارهای بین‌المللی عرضه شد و کیفیت محصولات نیز به طور قابل‌توجهی بهبود یافت.

اتحادیه صادرکنندگان مد و پوشاک
Federmoda Italia  یکی دیگر از اتحادیه‌های تخصصی است که نقش محوری در افزایش صادرات صنعت مد ایتالیا دارد. این اتحادیه با ایجاد ارتباطات تجاری با بازارهای خارجی و ترویج محصولات ایتالیایی در نمایشگاه‌های بین‌المللی مانند Pitti Immagine Uomo در فلورانس، به گسترش صادرات کمک کرده است. این اتحادیه به برندهای ایتالیایی در مذاکرات تجاری و بازاریابی بین‌المللی کمک می‌کند و با فراهم کردن اطلاعات بازارهای هدف، به تسهیل ورود شرکت‌ها به بازارهای جدید می‌پردازد. همچنین اتحادیه با ارائه تسهیلات صادراتی و کاهش موانع تجاری، مسیر را برای شرکت‌های کوچک و متوسط هموار می‌کند. به‌واسطه تلاش‌های Federmoda Italia، صادرات محصولات مد و پوشاک ایتالیا به کشورهای آسیایی و آمریکایی به طور چشمگیری افزایش یافته و برندهای کوچک‌تر نیز توانسته‌اند سهم بیشتری از بازارهای بین‌المللی را به دست آورند.
همچنین  Federmoda Italia به‌عنوان یکی از برگزارکنندگان اصلی نمایشگاه Pitti Immagine Uomo، نمایشگاه مد بین‌المللی که در فلورانس برگزار می‌شود، به توسعه خوشه مد ایتالیا کمک شایانی کرده است. این نمایشگاه به برندهای کوچک و نوپای ایتالیایی فرصت می‌دهد تا محصولات خود را به خریداران و رسانه‌های بین‌المللی معرفی کنند. برندهایی مانند Stone Island  و C.P. Company  از طریق شرکت در این نمایشگاه به شهرت جهانی دست یافتند .حضور در این نمایشگاه به بسیاری از برندهای کوچک و متوسط کمک کرد تا به بازارهای جدید در آسیا، آمریکا و اروپا دست یابند و صادرات خود را به میزان چشمگیری افزایش دهند. به عنوان مثال، پس از شرکت در این نمایشگاه، صادرات برندهای نوپا در زمینه پوشاک ورزشی به کشورهای آسیایی تا ۲۰ درصد افزایش یافت.